Wednesday, November 5, 2014

Türkiye Yerel Yeşil Enerji Platformu E-Bülten #8


Türkiye Yerel Yeşil Enerji Platformu'ndan uzun bir aradan sonra tekrar merhabalar!

Platformumuzun paylaştığı haberler gösteriyor ki, kendi elektriklerini üreten topluluklar sadece elektrik üretmiyorlar; aynı zamanda ekonomik, toplumsal, çevresel, bireysel ve demokratik değerler de yaratıyorlar. Bu bültenimizde de bu tezimizi doğrulayan haberlere yer verdik. Umarız Türkiye'de her beraber buna benzer projeleri hayata geçirebilir, ülkemizin enerji sektörünü
daha demokratik, çevre ve birey dostu hale her beraber getirebiliriz.


Eski bültenlerimize erişmek için internet sitemizi ziyaret edebilirsiniz.

Bültenlerimizi düzenli olarak email yoluyla almak için de kayıt formumuzudoldurmanız yeterli.
 

Bizimle yerelyesilenerji@gmail.com adresinden, ve ayrıca Facebook veTwitter sayfalarımız yoluyla irtibata geçebilirsiniz.


Daha yeşil ve demokratik bir Türkiye için, haydi kendi enerjimizi üretmeye!


 

İrlanda Cumhuriyeti Hükümeti'nden 83 Yerel Enerji Projesine 28 Milyon Euro'luk Fon 

Ülke çapındaki 83 yerel topluluğa dağıtılacak olan bu fonun amacı yerel mülkiyetli yenilenebilir enerji üretimini teşvik etmenin yanı sıra, evlerde, kamu binalarında ve toplumsal kullanıma açık tesislerde enerji tasarrufunu teşvik etmek. Bu sayede bireyler elektrik tüketim masraflarını azaltırken, yerel yönetimler de tasarruf ettikleri fonları sosyal hizmetlere aktarabilecekler. Daha fazla bilgi için (İngilizce)

Şikago'da Bir Kilise Elektrik ve Isınma İhtiyacını Jeotermal ve Güneş Enerjisiyle Karşılıyor

2011 yılında satın aldıkları jeotermal ısı pompası sayesinde ısınma amaçlı enerji ihtiyacını %81 oranında azaltan Euclid Avenue Methodist Kilisesi, şimdi de tükettiği elektriği güneş enerjisinden elde etmek için harekete geçti. Proje masraflarının (toplam $126.000) bir kısmı devlet kaynaklı bir hibeyle karşılanırken, kilise üyeleri aralarında topladıkları $36.000 ile projeyi desteklediler. Daha fazla bilgi için (İngilizce)

Hindistan'da Çiftçilere Güneş Enerjisi Çözümü  

Batı Hindistan'ın çöllerinde tuz çıkararak geçimini sağlayan yaklaşık 10.000 çiftçinin en büyük sorunu bu süreçte kullandıkları dizel motorlardı. Mazot fiyatının artmasıyla birlikte ciddi ekonomik sıkıntı yaşayan çiftçilerin imdadına Serbest Meslek Sahibi Kadınlar Derneği (Self-Employed Women's Association) yetişti. Daha ekonomik ve çevre dostu olan güneş enerjisiyle çalışan motorların satın alımında çiftçilere destek olan dernek, aynı zamanda yerel toplulukları bu motorların bakımı ve tamiri konusunda eğitti. Daha fazla bilgi için (İngilizce)

Tuesday, June 10, 2014

Türkiye Yerel Yeşil Enerji Platformu E-Bülten #7 - 9 Haziran 2014

Türkiye Yerel Yeşil Enerji Platformu
E-Bülten #7 - 9 Haziran 2014

Türkiye Yerel Yeşil Enerji Platformu'ndan tekrar merhabalar!
Geçtiğimiz bültenimizde 
yerel yenilebilir enerji projelerinin sadece yüksek gelirli bölge ve ülkelerde değil, aynı zamanda daha mütevazi bütçelerle de geliştirilebileceğini örneklerle gördükEski bültenlerimize erişmek için internet sitemizi ziyaret edebilirsiniz.

Bültenlerimizi düzenli olarak email yoluyla almak için de kayıt formumuzudoldurmanız yeterli.

Bu bültenimizde ise Kamerun devletinin yenilebilir enerji teşvik programına, İngiltere'de gençler arasında işsizliği hedef alan bir yenilebilir enerji kooperatifine, ve İskoçya'da açılan dünyanın ilk yerel mülkiyetli gelgit enerjisi projesine göz atacağız.
 

Bizimle yerelyesilenerji@gmail.com adresinden, ve ayrıca Facebook veTwitter sayfalarımız yoluyla irtibata geçebilirsiniz.


Daha yeşil ve demokratik bir Türkiye için, haydi kendi enerjimizi üretmeye!


 

Kamerun Devleti'nden 200 Kırsal Topluluğa Yenilenebilir Enerji    

Kamerun Devleti ülke çapında 200 kırsal yerleşim alanında yenilenebilir kaynaklardan elektrik üretilmesi için teşvik programını yürürlüğü sürdü. Avrupa Birliği tarafından finanse edilen bu proje kapsamında seçilen küçük ve orta ölçekli işletmeler ve yerel yönetimlere hidroelektrik ya da biyokütle üretim araçları ile ilgili teknik bilgi sağlandı ve proje gelişimi alanında eğitim verildi. Devlet bu yolla ülkenin enerji bağımsızlığını teşvik ederken ulusal ve yerel ekonomilere ek gelir sağlamak amacında. Daha fazla bilgi için (İngilizce)

Enerji Kooperatifi Düşük Gelirli Nüfusa Gelir İmkanı Sağlamayı ve Genç İstihdamını Artırmayı Hedefliyor

Londra'nın düşük gelirli bir mahallesi olan Hackney'nin sakinleri maddi sorunlarına, elektrik fiyatlarının yüksekliğine ve gençler arasında yüksek oranda görülen işsizlik sorununa karşı kendi güneş enerji kooperatiflerini kurdular. £50 gibi düşük bir miktarla dahi yatırım yapılabilen kooperatif, proje için gereken parayı topladığında hem yerel ekonomiye gelir sağlayacak, hem de çalıştırdığı gençlerin becerilerinin gelişmesine katkıda bulunacak. Daha fazla bilgi için (İngilizce)

Dünyanın İlk Yerel Mülkiyetli Gelgit Enerjisi Projesi Elektrik Üretimine Başladı 

Birleşik Krallık'ta yaygın olarak görülen Toplumsal Kalkınma Kuruluşları (Community Development Council), yerel topluluklardaki birey ve kuruluşlara maddi imkanlarını bir araya getirip proje geliştirme veya yatırım yapma imkanı tanıyor. North Yell sakinleri de kendi Toplumsal Kalkınma Kuruluşları yoluyla müşterek olarak finanse ettikleri gelgit enerjisiyle elektrik üreten projeyle dünyada bir ilki gerçekleştirdiler. Sahilden 1 kilometre uzakta üretilen elektrik denizaltı kablosu yoluyla şebekeye taşınıyor. Daha fazla bilgi için (İngilizce)

Monday, June 9, 2014

Türkiye Yerel Yeşil Enerji Platformu E-Bülten #6

Türkiye Yerel Yeşil Enerji Platformu
E-Bülten #6 - 28 Mart 2013

Türkiye Yerel Yeşil Enerji Platformu'ndan tekrar merhabalar!
Geçtiğimiz bültenimizde yerel paydaşlı yenilebilir enerji projelerinin afet bölgelerinin yaralarını sarmasına nasıl katkı sağladığını dünyadan örneklerle paylaşmıştık. 
Eski bültenlerimize erişmek için internet sitemizi ziyaret edebilirsiniz.

Bültenlerimizi düzenli olarak email yoluyla almak için de kayıt formumuzudoldurmanız yeterli.

Bu bültenimizde ise yerel yenilebilir enerji projelerinin sadece yüksek gelirli bölge ve ülkelerde değil, aynı zamanda daha mütevazi bütçelerle de geliştirilebileceğini örneklerle göstereceğiz.
 

Bizimle yerelyesilenerji@gmail.com adresinden, ve ayrıca Facebook veTwitter sayfalarımız yoluyla irtibata geçebilirsiniz.


Daha yeşil ve demokratik bir Türkiye için, haydi kendi enerjimizi üretmeye!


Haiti'nin İlk Yenilenebilir Enerji Kooperatifi Faaliyete Geçti 

Birleşmiş Milletler ve Haiti Enerji Bakanlığı'nın desteğiyle kurulan Haiti'nin ilk enerji kooperatifi ilk projelerini hayata geçiriyor. Önümüzdeki yaz 135 kW kapasiteli güneş panelleri ve 200 kW kapasiteli bir dizel jeneratörünü üyelerinin kullanımı için faaliyete sokacak olan kooperatif, aynı zamanda biri düşük biri orta gerilimli olmak üzere iki iletim hattının da bakmından sorumlu olacak. Kooperatifin şu anda 580 üyesi bulunmakta ve bu sayının giderek büyümesi bekleniyor. Daha fazla bilgi için (İngilizce)

Mauritius Adası'nın İlk Güneş Enerjisi Kooperatifi Kuruldu 

Afrika'nın doğusunda bulunan doğal güzelliğiyle tanınan bir ada Mauritius. İşte bu adada 'Halkın Kooperatif Yenilenebilir Enerjisi' ismini taşıyan kooperatif, tamamen yerel topluluğun çabalarıyla kuruldu. Şu anda 150 üyesi bulunan kooperatif ilk aşamada iki adet 'güneş tarlası' oluşturmak istiyor. Üyelerinin çoğu çevreci, ufak ölçekli çiftçi ve aktivistlerden oluşan kooperatifin hedefi ülkenin kömür enerjisine olan bağımlılığını halkın kendi güneş enerjisiyle azaltmak, ve uzun vadede sıfırlamak. Daha fazla bilgi için (İngilizce)

Ruanda'da Kadınlar Köylerini Güneş Enerjisiyle Aydınlatıyor  

Ruanda'da birkaç ilgili yerel yönetim ve sivil toplum kuruluşunun katkılarıyla elektrik bulunmayan köylere güneş enerjisi panelleri sağlandı. Bu sistemlerin kurulumu ve bakımı için de köylerden seçilen kadınlar üç aylık bir eğitim programına katıldı. Bu şekilde hem köye elektrik sağlandı, hem güneş panellerinin bakım masrafları azaldı, hem de programa katılan kadınlar meslek sahibi oldular. Daha fazla bilgi için (İngilizce)

Friday, March 28, 2014

Türkiye Yerel Yeşil Enerji Platformu E-Bülten #5 - 6 Şubat 2013

Geçen bültenimizde Türkiye'de yenilenebilir enerji kooperatifleri kurulmasıyla ilgili mevzuat çalışmalarını sizinle paylaşmış, ve bu konuda uzman Hüseyin Polat'ın yorumlarına başvurmuştuk.  Gösterdiğiniz yoğun ilgiye çok teşekkür ederiz. Eski bültenlerimize erişmek için internet sitemizi ziyaret edebilirsiniz.

Bültenlerimizi düzenli olarak email yoluyla almak için kayıt formumuzudoldurmanız yeterli.

Bu bültenimizde yenilenebilir enerjinin doğal afetlerden etkilenmiş bölge sakinlerini nasıl ayağa kaldırabildiğini üç etkileyici örnekle göreceğiz.
 

Bizimle yerelyesilenerji@gmail.com adresinden, ve ayrıca Facebook veTwitter sayfalarımız yoluyla irtibata geçebilirsiniz.


Daha yeşil ve demokratik bir Türkiye için, haydi kendi enerjimizi üretmeye!


 

Fukuşima'da Nükleer Felaketin Yaralarını Güneş Enerjisi Sarıyor 

Hepimiz 2011 senesinde Fukushima'daki deprem ve tsunaminin sebep olduğu nükleer felaketi hatırlıyoruz. Peki Fukushima'lı çiftçiler bu afetten sonra hayatlarını ve tarımsal faaliyetlerine devam edebilmek için ne yaptılar? Bir yenilenebilir enerji köyü kurdular!

120 güneş panelinin 30kW kapasiteyle elektrik ürettiği köyde hem tarımsal hem ekonomik faaliyetler projeden sonra hız kazandı. Üretilen elektriği şebekeye cazip FIT fiyatlarından satan köylüler, aynı zamanda panelleri kurmak için tarımsal alandan feragat etmediler. 'Güneş paylaşımı' adı verilen bir yöntem sayesinde güneş ışınları paneller ve altlarında yetişen ekinler arasında paylaşılıyor. Projenin mülkiyetini ve yönetimini üstlenen köylüler projeden elde edecekleri gelirlerle rüzgar enerjisi üretimi ve yerel sosyal faaliyetlere fon aktarma amacındalar. Daha fazla bilgi için (İngilizce)

New York Eyaleti'nde Okullar Güneş Enerjisi Üretimini Yaygınlaştıracak  

Kasırgalardan sık sık etkilenen ve bu afetler sonucu bir çok yerleşimin günlerce elektrikten yoksun kaldığı New York Eyaleti'de devlet okullara güneş panelleri kurmaları için bir teşvik programı geliştirdi. Okulların çatılarına güneş panelleri kurmasını, ve bu yolla elektrik masraflarını azaltmalarını ve elektrik kesintilerinin etkilerini azaltmayı amaçlayan bu program eyalet çapında 5.000'in üzerinde okulu hedefliyor. Programın en yenilikçi yanı ise okulları bulundukları mahallelerde güneş enerjisi üretimini teşvik etmeleri için kullanması. Okullar, güneş paneli kurmaya başarıyla teşvik ettikleri her hane için maddi olarak ödüllendirilecekler. Daha fazla bilgi için (İngilizce)

Hindistan'da 50 Ailenin Hayatı Güneş Enerjisiyle Değişti  

Hindistan'da köylerinin en önemli sorunları arasında elektrik yokluğu ya da mevcut ısınma ve aydınlatma sistemlerinin gazyağı, kömür veya dizel ile çalışmaları bulunmakta. İki sene önceki ulusal elektrik kesintisi Hindistan'daki bir çok köyü karanlığa gömdü, ve bir çok hanede kullanılan yakıtlar zehirlenme sebep oldu. Elektrik olmayan köylerde ise bu zehirlenmeler devam etmekte. Burkakocha köyleleri ise bir araya gelerek yerel bir kurumun desteğiyle 50 güneş paneli satın aldı. Bu sayede hem zehirlenme tehlikesinden hem elektrik yokluğundan kurtuldular. Köyün çocukları ise artık akşamları ders çalışabiliyor. Daha fazla bilgi için (İngilizce)

Thursday, February 6, 2014

Türkiye Yerel Yeşil Enerji Platformu E-Bülten #4 - 20 Ocak 2013

Türkiye Yerel Yeşil Enerji Platformu
E-Bülten #4 - 20 Ocak 2013

Türkiye'de Yenilenebilir enerji kooperatifleri kurulmasının önü açıldı!

  Ortak mülkiyet ve demokratik yönetim ilkelerine bağlı yenilenebilir enerji kooperatifleri temiz enerji üretmekle kalmıyor, aynı zamanda her bireye enerji sektörüne doğrudan katılma imkanı tanıyor. Bu sayede yerel toplulukların elektrik ihtiyaçları karşılanırken, eğer üretilen elektrik şebekeye satılıyorsa maddi gelir de sağlanıyor.

Bunun yanında, yenilenebilir enerji kooperatifleri toplumsal bilinci ve dayanışmayı teşvik ediyor ve ulusal ekonomilerin de büyümesine imkan sağlıyor. Yerel bilinç ve talep arttıkça, ülkedeki yenilenebilir enerji sektörü (ve dolayısıyla ulusal ekonomi) de büyüyor. Mesela dünya yenilenebilir enerji liderlerinden Almanya'da 600'ün üzerinde yenilenebilir enerji kooperatifine üye 80.000 birey bulunmakta. Rüzgar enerjisi devi Danimarka'da ise rüzgar türbinelerinin %70'inin mülkiyeti sayıları 100'ü geçen yenilenebilir enerji kooperatiflerine ait. Bu kooperatiflere üye 150.000 birey rüzgar enerjisi üretiminden doğrudan ekonomik gelir sağlamakta. 


Bu bültenimizde Türkiye'de bu konuda son mevzuat gelişmelerini sizlerle paylaşacağız. Bu çerçevede T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından yayınlanan Elektrik Enerjisi Üretim ve Tüketim Kooperatifleri Örnek Ana Sözleşmesi'nin ana hatlarını sizler için özetleyip, bu konuda uzman Sn. Hüseyin Polat'ın değerlendirmelerine yer vereceğiz. 

Eski bültenlerimize erişmek için internet sitemizi ziyaret edebilirsiniz.

Bültenlerimizi düzenli olarak email yoluyla almak için kayıt formumuzudoldurmanız yeterli.
 

Bizimle yerelyesilenerji@gmail.com adresinden, ve ayrıca Facebook veTwitter sayfalarımız yoluyla irtibata geçebilirsiniz.


Haydi Türkiye, kendi enerjimizi üretmeye!


 

Türkiye'de Kooperatif Enerji Dönemi Başlıyor  

Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, kooperatifçilik alanında yeni bir tür olarak enerji kooperatiflerinin hayata geçirildiğini belirterek, "Yerli ve yenilenebilir kaynaklar, enerji kooperatifleri modeliyle değerlendirilerek enerji ihtiyacımızın daha çoğu yerli kaynaklardan sağlanacak" dedi.

Bakan Yazıcı, Türkiye Kooperatifçilik Stratejisi ve Eylem Planı'nda yer alan yeni kooperatif türlerinin Türkiye'de kurulması hedefi doğrultusunda Elektrik Enerjisi Üretim ve Tüketim Kooperatifi Örnek Ana Sözleşmesi'nin girişimcilerin hizmetine sunulduğunu belirtti. Devamı

Elektrik Enerjisi Üretim ve Tüketim Kooperatifi Örnek Ana Sözleşmesi

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından yayınlanan Elektrik Enerjisi Üretim ve Tüketim Kooperatifi Örnek Ana Sözleşmesi, yenilenebilir enerji kooperatiflerinin faaliyet alanlarını, yasal yükümlülüklerini ve işleyiş biçimlerini belirliyor.

Bu linkte 'yenilenebilir enerji kooperatifleri neler yapabilir?' ve 'kimler bu kooperatiflere üye olabilir?' sorularını yanıtlarını, ve kooperatiflerin yönetim yapıları, ortaklık işleri, sermaye ve payları, hesap ve defterleri, dağılma ve tasfiyesi ile ilgili kuralları içeren sözleşmenin tam metnini bulabilirsiniz. 

Son Düzenlemeler ve Ana Sözleşme Yeterli Mi?   

Peki ya yenilenebilir enerji kooperatifleri ile ilgili düzenlemenin getirilerinin yanında eksiklikleri neler? Dünyada yenilenebilir enerji kooperatiflerine başka hangi tür destekler sağlanıyor?

Kooperatif mevzuatı ve gelişimi konusunda uzman Sn. Hüseyin Polat Türkiye'deki gelişmeleri bizim için değerlendirdi:
http://yerelyesilenerji.blogspot.com/2014/01/turkiyede-yenilenebilir-enerji.html

Thursday, January 16, 2014

Türkiye’de Yenilenebilir Enerji Kooperatifleri Kurulması için Yasal Altyapı Hazırlandı


Peki ya yenilenebilir enerji kooperatifleri ile ilgili düzenlemenin getirilerinin yanında eksiklikleri neler? Dünyada yenilenebilir enerji kooperatiflerine başka hangi tür destekler sağlanıyor?

Kooperatif mevzuatı ve gelişimi konusunda uzman Sn. Hüseyin Polat Türkiye'deki gelişmeleri bizim için değerlendirdi:


Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Türkiye’de yenilenebilir enerji üretimi alanında kooperatifler kurulması konusunda gerekli yasal düzenlemeyi nihayet tamamladı. Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü tarafında hazırlanan Elektrik Enerjisi Üretim ve Tüketim Kooperatifi örnek Anasözleşmesi 18 Aralık 2013 tarihinde bakanlık internet sitesi yolu ile kamuoyuna duyuruldu. Enerji kooperatifi kurmak isteyenler (en az 7 kişi) noter huzurunda bu anasözleşmeyi imzalayarak işe başlayabilirler.


Enerji kooperatifinin amacı

Anasözleşme, kooperatifin amacını, “ortaklarının elektrik enerjisi ihtiyaçlarını karşılamak üzere, elektrik piyasasına ilişkin ilgili mevzuata uygun olarak yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üretmektir” olarak belirtmektedir.


Yenilenebilir enerji kooperatif neler yapabilir?

Anasözleşme, kooperatifin neler yapabileceğini ayrıntılı biçimde açıklamaktadır. Bunlardan önemli görülen faaliyetler şöyle sıralanabilir:


- Elektrik piyasasına ilişkin ilgili mevzuata uygun olarak, aynı bağlantı noktasına bağlanan veya elektrik enerjisi tüketimleri tek bir ortak sayaç ile ölçülebilen, kendisinin ve kooperatif ortaklarının uhdesindeki/uhdelerindeki tesislerde tüketilen elektrik enerjisi tüketimlerinin birleştirmek suretiyle …………enerjisine dayalı lisanssız elektrik üretim tesisi ya da tesisleri kurar, işletir, bu tesislerden elektrik enerjisi üretir, ürettiği elektrikten kendisinin ve vekaleten ortaklarının ihtiyacını karşılar.

- İhtiyaç fazlası elektriği elektrik piyasasına ilişkin ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde değerlendirir.

- Elektrik enerjisi üretiminde kullanılmak üzere gerekli olan her türlü makine, tesisat, nakil vasıtaları, cihaz, alet, edevat, sair menkul malları ve hakları satın alabilir, gerektiğinde satabilir, ithal edebilir, kullanabilir, kiralayabilir ve kiraya verebilir.

- Enerji üretimine yönelik üretim alanlarını belirler, tesisler kiralar, satın alır, işletir. Arsa, arazi, bina ve gayrimenkul alır, her türlü tesisi kurar, inşa eder, işletir, devralır, kiralar, kiraya verir, gerektiğinde imal eder ve satar.

Kooperatif ayrıca konusuna uygun yerli ve yabancı ticari kuruluşlar ile ortaklıklar kurabilecek, finansman temini için bankalara başvurabilecek, amacına uygun faaliyet konusu bulunan diğer kooperatifler ile işbirliği yapabilecek, konusuna uygun alanlarda yatırım yapabilecek ve eğitim ve yayın faaliyetlerinde bulunabilecek. Anasözleşmenin yukarda özetlediğimiz amaç ve çalışma konuları dışındaki diğer hükümleri, Bakanlığın başka kooperatif türleri için hazırladığı standart örnek anasözleşme hükümleri ile aynı.


Bu düzenlemenin, ya da Anasözleşmenin eksiklikleri neler?

Öncelikle şu hususun belirtilmesinde yarar var: Bakanlığın hazırladığı bu anasözleşme bir “örnek” anasözleşme. Kooperatif kurucuları bu anasözleşmeyi aynen kullanabilecekleri gibi, 1163 Sayılı Kooperatifler Kanununa aykırı olmamak kaydıyla kendi gereksinmelerine uygun ilave hükümler ekleyerek kendilerine özgü bir anasözleşme yaratabilirler.


Anasözleşmenin eksikliklerine gelince.. 

Öncelikle anasözleşmede, yalnız amaç kısmında değil, hem anasözleşme başlığında, hem de çalışma konuları içerisinde “enerji kooperatifi” gibi genel bir ifade kullanmak yerine, “yenilenebilir enerji kooperatifi” gibi daha somut bir başlık kullanılmalıydı. Bununla da yetinilmeyip, yenilenebilir enerji kooperatifi türlerinden ülkemiz koşullarında geliştirilmeleri özendirilecek rüzgâr ve güneş enerjisi kooperatiflerine atıfta bulunulabilirdi. Yalnızca atıfta bulunulmakla yetinilmeyip, bu kooperatif türlerine göre gerekli destek hizmetlerinden söz edilebilirdi. Yenilenebilir enerji kooperatifinin yeni bir kooperatif türü olması ve yerel topluluklar ve ülkemiz açısından acil çözüm bekleyen bir soruna katılımcı ve demokratik bir çözüm önerisi olması bakımından kooperatif kurucularına sağlanacak kolaylaştırıcı ve özendirici bazı teknik destek hizmetleri sıralanabilirdi. “Elektrik piyasasına ilişkin mevzuata uygun olarak..” gibi genel bir ifade kullanmak yerine, kuruluşta bu piyasadan sorumlu kamu kurumunun “kooperatif çözüme” ne gibi somut, eğitim, teknik ve mali destek sağlayabileceği belirtilmeli idi. Bakanlık internet sitesine alınan basın açıklamalarında Sayın Bakan’ın kuruluş işlemlerinin akabinde elektrik piyasası mevzuatının devreye gireceğini belirterek, “bu kapsamda ortakların "Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimi Yönetmeliği' ve Tebliği" çerçevesinde faaliyette bulunacaktır" dediği belirtilmekte.
Anasözleşmede görülen bir diğer önemli eksiklik, aynı türdeki kooperatiflerin tüzel kişiler olarak bir araya gelerek yenilenebilir enerji kooperatifi kurmalarını sağlayacak özendirici hükümler içermemesi. Anasözleşme, örneğin toplu konut alanlarında örgütlenmiş konut yapı kooperatiflerinin daha planlama aşamasında kooperatifler olarak bir araya gelerek rüzgâr veya güneş enerjisinden yararlanmak üzere yenilenebilir enerji kooperatifi kurmaları halinde vergi indirimi dâhil ne gibi teşviklerden yararlanabilecekleri belirtilebilirdi. Aynı şey tarımsal kooperatifler için de düşünülebilirdi.


Başka ülkelerde yenilenebilir enerji kooperatiflerine devlet desteği sağlanıyor mu?

Başka ülkelerde yenilenebilir enerji kooperatiflerinin kurulması yasalarla teşvik ediliyor. Bu kooperatiflere kamu kuruluşları yanı sıra kooperatif üst örgütleri ve sivil toplum kuruluşları önemli ölçüde katkıda bulunuyorlar. Bu katkılar parasal katkıdan ziyade vergi indirimi gibi bazı teşviklerle özendirme, teknik destek hizmetleri, uzun vadeli ve düşük faizli kredi, fizibilite raporu hazırlanması ve teknik eğitim gibi alanlarda yoğunlaşıyor. Örneğin Danimarka’da dünyanın en büyük rüzgâr enerjisi kooperatifi Middlegrunden’e Danimarka Enerji Kurumu’nun yaptığı tek mali yardım, geniş kapsamlı bir fizibilite raporu hazırlanmasını finanse etmede kullanılmıştır. 2004 tarihli yenilenebilir enerji konusundaki Danimarka yasası, yenilenebilir enerji projelerinin en az yüzde 20’sinin yerel halk tarafından üstlenilmesi şartını getirmiş, bu da kooperatif modelini daha cazip hale getirmiştir.

Örneğin Almanya’da photovoltaic (PV), yani güneş enerjisi kooperatifleri en yaygın yenilenebilir enerji kooperatifleridir ve bu kooperatifleri kiliseler ve sivil toplum kuruluşları özellikle desteklemektedirler. Kooperatif bankaları bu kooperatiflere uzun vadeli özel krediler vermektedirler. Kooperatif üst kuruluşları da özellikle örnek anasözleşme hazırlanması, kurucular ve ortaklar için teknik eğitim verilmesi ve “vatandaş PV kooperatifi”nin yeni bir konsept olarak benimsenmesi konusunda çalışmalar yapmaktalar.

Özetle, yenilenebilir enerji kooperatiflere sağlanan destekleri doğrudan ve dolaylı destekler olarak iki gruba ayırmak mümkün. Doğrudan sağlanan destekler arasında uzun vadeli düşük faizle kredi ve teşvikler oluşturmakta. Bu destek hizmetlerini sağlayan ülkeler arasında Bangladeş, Kosta Rika, Filipinler ve ABD (tarımsal elektrik kooperatifleri için) sayılabilir. Dolaylı destek hizmetlerinin başında ise uygun yasal ortam sağlanması (enabling environment) gelmektedir. Örneğin Almanya’daki Yenilenebilir enerji Kaynakları Yasası (RESA) kooperatifleri “feed-in tariff” (sabit fiyat) yolu ile desteklemekte olup bu yöntem pek çok ülkeye de örnek olarak yansımıştır. Bu “feed-in tariff” üç önemli konuda destek olmaktadır: şebeke bağlantısını garanti etmekte, uzun dönemli sözleşme yapılabilmekte ve kooperatif fiyatları şebeke fiyatlarını geçmemektedir. Almanya’da 2006 yılında kooperatifler yasasında yapılan bir değişiklikle enerji sektörü ile kooperatifler arasında “cross-fertilization” sağlanmıştır. Kooperatifi hareketin kendi içinde yenilenebilir enerji kooperatiflerine desteği de daha çok eğitim, araştırma yayın, yönetim danışmanlığı ve özel krediler sağlanması (kredi kooperatifleri tarafından) konularında yoğunlaşmaktadır.

Sonuç olarak, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafında enerji kooperatiflerinin kurulmasının ilk adımını oluşturan örnek anasözleşme hazırlanması önemli bir başlangıçtır. Ancak bununla yetinilmemelidir. Ülkemizde yenilenebilir enerji üretimi, dağıtımı ve tüketiminde kooperatifleri görev almaları enerji sektöründe yaşanan dışa bağımlılığın en aza indirilmesi ve zaman içerisinde giderilmesinde ve sektörün katılımcı ve demokratik bir yapı sayesinde saydam ve hesap verebilir bir duruma gelmesinde çok önemli bir rol oynayacaktır.

(Başka bazı ülkelerdeki yenilenebilir enerji kooperatifleri için ILO’nun Providing clean energy and energy access through cooperatives (2013) adlı yayınına başvurulabilir.

Anasözleşmenin tam metni için: 
http://koop.gtb.gov.tr/data/52b18e46487c8ec1a8fccebd/yenilenebilir%20enerji%20kooperatifleri%20anas%C3%B6zle%C5%9Fmesi.pdf 

Hüseyin Polat kimdir? ODTÜ’de matematik, Gazi Üniversitesinde de mühendislik eğitimi gördü ve ABD Wisconsin Üniversitesinde kooperatifçilik ihtisas kurslarına katıldı. 1969 yılında öğrenci iken başladığı kooperatifçilik çalışmalarına 1986 yılına kadar devam etti ve bu yıldan itibaren Birleşmiş Milletler ihtisas kuruluşu Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından çeşitli Asya ülkelerinde kooperatif uzmanı olarak görevlendirildi. 1989 yılında Çin Halk Cumhuriyetinde proje müdürü olarak görevli iken kendisine Anhui Üniversitesi tarafından kooperatif eğitimi ve yönetimi konusunda profesörlük unvanı verildi. 1991 ve 2006 yılları arasında ILO’nun Cenevre’deki genel merkezinde kıdemli kooperatif geliştirme uzmanı olarak çalıştı. Prof. Polat, 2007 yılından beri BM/ILO Kooperatifçilik Başdanışmanı olarak bazı Asya, Afrika ve Orta Doğu ülkelerinde ulusal kooperatif politikaları oluşturulması ve kooperatif kalkınma projeleri hazırlanmasına katkıda bulunuyor.

Elektrik Enerjisi Üretim ve Tüketim Kooperatifi Örnek Ana Sözleşmesi

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından yayınlanan Elektrik Enerjisi Üretim ve Tüketim Kooperatifi Örnek Ana Sözleşmesi, yenilenebilir enerji kooperatiflerinin faaliyet alanlarını, yasal yükümlülüklerini ve işleyiş biçimlerini belirliyor. 

Kooperatiflerin yönetim yapıları, ortaklık işleri, sermaye ve payları, hesap ve defterleri, dağılma ve tasfiyesi ile ilgili kuralları tam metinde bulabilirsiniz. 

Aşağıdaki maddeler ise 'yenilenebilir enerji kooperatifleri neler yapabilir?' ve 'kimler bu kooperatiflere üye olabilir?' sorularını yanıtlıyor: 

AMAÇ ve FAALİYET KONULARI 

Madde 6- Kooperatifin amacı, ortaklarının elektrik enerjisi ihtiyaçlarını karşılamak üzere, 
elektrik piyasasına ilişkin ilgili mevzuata uygun olarak yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üretmektir. 

Bu amaçla kooperatifler;
1) Elektrik piyasasına ilişkin ilgili mevzuata uygun olarak, aynı bağlantı noktasına bağlanan 
veya elektrik enerjisi tüketimleri tek bir ortak sayaç ile ölçülebilen, kendisinin ve kooperatif 
ortaklarının uhdesindeki/uhdelerindeki tesislerde tüketilen elektrik enerjisi tüketimlerinin 
birleştirmek suretiyle ………………………………………….………….. enerjisine dayalı lisanssız elektrik üretim tesisi ya da tesisleri kurar, işletir, bu tesislerden elektrik enerjisi üretir, ürettiği elektrikten kendisinin ve vekaleten ortaklarının ihtiyacını karşılar. 

2) İhtiyaç fazlası elektriği elektrik piyasasına ilişkin ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde 
değerlendirir. 

3) Elektrik enerjisi üretiminde kullanılmak üzere gerekli olan her türlü makine, tesisat, nakil 
vasıtaları, cihaz, alet, edevat, sair menkul malları ve hakları satın alabilir, gerektiğinde satabilir, 
ithal edebilir, kullanabilir, kiralayabilir ve kiraya verebilir. 

4) Enerji üretimine yönelik üretim alanlarını belirler, tesisler kiralar, satın alır, işletir. Arsa, 
arazi, bina ve gayrimenkul alır, her türlü tesisi kurar, inşa eder, işletir, devralır, kiralar, kiraya verir, 
gerektiğinde imal eder ve satar. 

5) Kooperatifin kredi ihtiyacının karşılanması amacıyla yurtiçi veya yurtdışı ilgili finansman
kuruluşlarına başvuruda bulunur, borçlanır, açılan kredinin zamanında ve amacına uygun 
kullanılmasını sağlayıcı tedbirleri alır. 

6) Amacına uygun faaliyet konusu bulunan diğer kooperatifler ile işbirliği yapar. Amaçları 
doğrultusunda faaliyet gösteren şirketlere ortak olur. 

7) Kooperatifin amacına yönelik araştırmalar yapar, bu konuda danışmanlık hizmeti alır, 
ortaklarını eğitir ve bu amaçla gerekli personel istihdam eder 

8) İpotek alır-verir, gayrimenkule müteallik tevhit, ifraz, terk, irtifak hakkı tesisi ve benzeri 
tüm işlemleri yapar, ayni haklar tesis eder. Kısa, orta ve uzun vadeli istikrazlar akdedebilir. 

9) Yerli ve yabancı şirketlerle anlaşmalar yapar, yurtiçi ve yurtdışı ihalelere girer, taahhütte 
bulunur. Kurucu olarak iştirak ettiği mevcut ya da kurulacak şirketlerin idare ve teknik 
organizasyonlarına katkı sağlar. 

10) Amaçlarını gerçekleştirmeye uygun olarak faaliyette bulunan yerli ve yabancı ticari 
kuruluşlar ile ortaklıklar kurar, kurulmuş ortaklıklara katılır, bunların hisse senetlerini ve 
tahvillerini aracılık etmemek şartıyla alır ve satar. 

11) Amaç ve faaliyet konularına giren sınai ve ticari yatırımlarda bulunur. Amacı ile ilgili 
olarak marka, ihtira beratları ve diğer sınai mülkiyet haklarını iktisap eder, devir ve ferağ eder ve 
bunlar üzerinde lisans anlaşmaları yapar. 

12) Mevzuat hükümleri çerçevesinde izin, imtiyaz, ruhsatname, patent, lisans, know-how 
marka, fesihname, belge, alameti farika gibi sınai, mülkiyet haklarını ve emsali hakları iktisap eder 
veya tamamen üçüncü şahıslara devredebilir, kiraya verir, kiralar. 

13) Gerektiğinde konusu ile ilgili eğitim, yayın, araştırma ve benzeri faaliyetlerde bulunur. 

14) Amaçları doğrultusunda fonlar oluşturabilir. 

ORTAKLIK ŞARTLARI

Madde 10- Kooperatife ortak olabilmek için aynı bağlantı noktasına bağlanan veya elektrik 
enerjisi tüketimleri tek bir ortak sayaç ile ölçülebilen, aynı tarife grubunda yer alan elektrik tüketim abonesi gerçek ve/veya tüzel kişi olmak gerekir. 



Ana sözleşme ile ilgili uzman Sn. Hüseyin Polat'ın yorumu: http://yerelyesilenerji.blogspot.com/2014/01/turkiyede-yenilenebilir-enerji.html 

Türkiye Yerel Yeşil Enerji Platformu E-Bülten #3 - 6 Ocak 2013

Üçüncü bültenimizle yine karşınızdayız! 
 

Eski bültenlerimize erişmek için internet sitemizi ziyaret edebilirsiniz.

Bültenlerimizi düzenli olarak email yoluyla almak için kayıt formumuzudoldurmanız yeterli.

Bu bültenimizde yerel enerjinin önünü açan en önemli politikalardan olan FIT'lere, yenilenebilir enerjiyle eğitimin kesiştiği bir projeye, ve 5 ay gibi kısa zamanda 2 milyon Euro toplamayı başaran bir rüzgar enerjisi kooperatifine yer ayırdık.
 

Bizimle yerelyesilenerji@gmail.com adresinden, ve ayrıca Facebook veTwitter sayfalarımız yoluyla irtibata geçebilirsiniz.


Haydi Türkiye, kendi enerjimizi üretmeye!


Nova Scotia'da 14 Yerel Rüzgar ve Biyokütle Projesi FIT'lendi 

Feed-in Tariff'ler (FIT) yenilenebilir enerji üreticilerine (genellikle 20 sene süreyle) devlet tarafından sunulan sabit fiyattan satın alma taahütleridir. Özellikle Danimarka ve Almanya yenilenebilir enerji sektörlerinin başarısında büyük rol oynayan FIT'ler hem temiz enerji üretimini ekonomik olarak cazip bir hale getiriyor, hem de üreticiler için uzun vadede riski azaltıyor. Bu sayede de daha fazla projenin gelişmesine olanak sağlanıyor. Ülkemiz dahil olmak üzere bir çok yönetim FIT'leri büyük ölçekli projeleri teşvik etmek amacıyla uygularken, küçük ölçekli yerel üreticiler bir çok engelle karşı karşıya kalıyor. Kanada'nın Nova Scotia eyaletinde ise mülkiyeti en az %51 oranda yerel topluluklara ait projelere özel bir FIT programı 2011 tarihinden beri yürürlükte. Son alarak da 14 tane rüzgar ve biyokütle projesine satın alma sözleşmesi sunuldu. Daha fazla bilgi için (İngilizce)

İngiltere'de 25 Okul Kooperatif Güneş Enerjisi İle Aydınlanacak  

Staffordshire, İngiltere merkezli bir güneş enerjisi kooperatifi toplam  £880.000 değerindeki hisse arzına başladı. Hedeflerine ulaştıkları takdirde 25 adet okulun çatısına güneş panelleri kuracaklar. Üretilen elektriğin bir kısmı çatı kirası olarak okula sunulurken, bir kısmı da şebekeye satılarak kooperatif üyelerine maddi gelir sağlanacak. Arta kalan gelir de Staffordhire'daki başka yerel projelere hibe edilecek. Okullara sağlanacak elektrik tasarrufunun senelik değerinin £90.000 civarında olacağı tahmin ediliyor. Bir okulun müdürü ise öğrencilere sağlanacak uygulamalı eğitim imkanlarına paha biçilemeyeceğini belirtiyor. Daha fazla bilgi için (İngilizce)

İskoçya'da Rüzgar Kooperatifine 5 Ayda 2 Milyon Euro  

İskoçya'nın South Lanarksire bölgesi sakinleri yeni kurulan bir rüzgar kooperatifine 5 ay gibi kısa bir süre içerisinde 2 milyon Euro'luk yatırım yaptılar. Kooperatif üyeleri en az £250 ve en fazla £20.000 toplam değerinde olmak üzere satın aldıkları hisselerle 15 ve 30 MW'lık iki projenin gelişimine finansman sağladılar. Üyelerce satın alınan hisselere senelik %8,5 oranında geri dönüş sağlanacağı öngörülüyor. Fakat bu projelerin gerçekleşmesi için Spirit of Lanarkshire Kooperatifi'nin Mart 2014'e kadar £700.000 daha toplanması gerekiyor.  Daha fazla bilgi için (İngilizce)

Monday, January 6, 2014

Türkiye Yerel Yeşil Enerji Platformu E-Bülten #2 - 15 Aralık 2013

İkinci bültenimizden herkese merhabalar!

İlk bültenimize ve platformumuza gösterilen ilgi, yerel enerjinin Türkiye'de ne kadar büyük bir potansiyeli olduğunun adeta bir kanıtı oldu. Türkiye'de yenilenebilir enerjinin mülkiyetinin topluluk geneline yayılmasının önünü açmayı amaçlıyoruz, ve bu süreçte bilgi ve deneyim paylaşımının çok önemli olduğuna inanıyoruz. Siz de bu büyüyen hareketin bir parçası olmak, ve e
-mail listemize katılıp bültenlerimizi düzenli olarak almak için bu linkteki kayıt formumuzu doldurabilirsiniz.


Eğer ilk bültenimizi henüz okumadıysanız, bu linkten erişip okuyabilirsiniz.

Bu bültenimizde yerel enerjinin engelli vatandaşlara, haksızlıklara karşı koymak isteyen topluluklara ve elektriğe erişimde sorun yaşayan kırsal yerleşimlere nasıl ihtiyaçları olan 'enerjiyi' sağladığını göreceğiz. 


Bizimle internet sitemizden, ve ayrıca Facebook ve Twitter sayfalarımız yoluyla iletişim halinde olabilirsiniz.


Haydi, kendi enerjimizi üretmeye!


 

Avustralya'da Güneş Dayanışması 

Yerel enerji, dünyanın dört bir tarafındaki sosyal sorumluluk projelerinde de önemli bir rol oynuyor. Buna en son örnek de Avustralya'dan: CORENA Fund, halktan toplanan bağışlarla ihtiyaç halindeki yerel topluluklar için yenilenebilir enerji projeleri geliştiren, kar amacı gütmeyen bir kurum. Bu projelerde öncelik hastanelere, kütüphanelere, kreşlere, ve önemli işlev gören diğer yerel kurumlara veriliyor. CORENA'nın ilk projesi için topladığı $12.000 (Avustralya Doları), Bega kasabasında engelli bireylere hizmet veren Tulgeen Disability Services'e kredi olarak verildi. Bu kurum elektrik ihtiyacının bir kısmını kurduğu 7kW'lık panellerle karşılarken, CORENA'dan kredi olarak aldığı $12.000'ı de faizsiz olarak geri ödeyecek. CORENA da bu parayı geliştireceği yeni projelerde kullanılacak; ve yöneticilerinin söylediğine göre 120 proje geliştirebilirlerse artık bağış dahi toplamadan sürekli yeni projeleri finanse edebilecekler. Daha fazla bilgi için (İngilizce)

Hampshire'lılar Büyük Ölçekli Rüzgar Projesinde Ortaklık İstiyor

Büyük ölçekli rüzgar projeleri, yenilenebilir enerjinin halk tarafından benimsenmesinin önündeki en büyük engellerden. Bu tepkinin sebebi de projenin geliştirilmesi sırasında yerel topluluklara söz hakkı yerine sıkça maddi bir 'sus payı' verilmesi. Fakat İngiltere'nin Hampshire kasabası sakinleri bu gidişata dur demek istiyorlar. Kasaba yakınında kurulması planlanan 50 milyon Pound değerindeki 34 MW'lık rüzgar projesinin %10'luk kısmını satın almak ve projede ortak olarak yer almak istiyorlar. Esas amaçları da rüzgar enerjisi satışından elde edilecek gelirin (en azından bir kısmının) Hampshire dışına çıkmaması.  Daha fazla bilgi için (İngilizce)

Greenpeace Hindistan'da Yerel Enerji Üretimine Yöneldi

Geçtiğimiz senelerde büyük ölçekli elektrik kesintilerinden çok çekmiş olan Hindistan'da elektriğe erişimi olmayan köyler de önemli bir sorun teşkil ediyor. Bunun üstüne bir de mevcut elektriğin çevreye olan zararı ve masraflı olması kırsal kesimdeki toplulukları çok zorluyor. Bütün bu sorunlara çözüm üretmek amacıyla Greenpaece, Dharnai kasabasındaki 350 haneye elektrik sağlayacak olan bir güneş enerjisi projesi için düğmeye bastı. Dharnai yerlileri çoğunlukla tarımla uğraşıyor, fakat kasaba merkezinde kamu binaları, dükkanlar ve bir banka bulunmakta. Bu binalar da çevreye zararlı ve masraflı olan dizel jeneratörlerle elektriklendiriliyor. Bu projenin tamamlanmasıyla, mülkiyeti ve kontrolü tamamen yerlilerin elinde olan güneş panelleri bütün kasabalıların elektrik ihtiyacını karşılayacak. Daha fazla bilgi için (İngilizce)